Tekst WERONIKA WRZEŚNIAK

Jeśli pod okapem widać spód pokrycia dachowego i toporne końcówki krokwi niewarte eksponowania, lepiej je osłonić estetyczną podsufitką. To wykończenie, zwane też popularnie podbitką, zamyka poziomo przestrzeń między ścianą domu a krawędzią okapu, może też być równoległe do skosu dachu. Podbitka zabezpiecza obrzeża poddasza przed zagnieżdżaniem się ptaków, a w utworzonej dzięki niej przestrzeni można urządzić praktyczne schowki lub zamontować oświetlenie domu.

Mocowanie podbitki

Elementy podbitki można mocować zarówno wzdłuż, jak również w poprzek okapu, chociaż częściej spotyka się podbitkę układaną w poprzek. Układanie wzdłuż stosuje się przede wszystkim wówczas, gdy okap jest bardzo wąski, to znaczy wystaje nie więcej niż 30 cm poza ściany budynku.

Podbitkę montuje się na dodatkowym ruszcie lub mocuje do wystających końców krokwi. Jeśli są one starannie wykończone i mają pozostać widoczne, podbitkę mocuje się między nimi - pod wysuniętą skośną połacią dachu.

Z czego podbitka DESKI DREWNIANE

Do niedawna było to najlepiej znane wykończenie okapu. Deski przygotowane w zakładach stolarskich (najczęściej świerkowe, sosnowe lub modrzewiowe) powinny być dobrze wysuszone i zaimpregnowane. Warto je też przed ułożeniem pomalować lub polakierować, używając do tego wodoodpornych preparatów.

Krawędzie. Mogą być zarówno proste, jak i wyprofilowane na pióro i wpust lub wręby. W podbitce z desek układanych na styk, które mają proste krawędzie, pozostają szczeliny, więc otwory wentylacyjne nie są w niej niezbędne.

Inaczej jest z podbitką z desek układanych na zakład lub łączonych na pióro i wpust - w takiej trzeba pamiętać o pozostawieniu otworów wentylacyjnych i osłonięciu ich siatką.

Wymiary. Szerokość - 9-12 cm, grubość - 12-22 mm. Długość - do 6 m.

Mocowanie. Każdą z desek podbitki mocuje się na obu końcach, a długie deski powinno się przybić dodatkowo tak, aby rozstaw gwoździ mocujących na długości desek nie przekraczał 80-100 cm.

Konserwacja. Drewno wymaga malowania lub lakierowania co pięć lat.

PANELE DREWNOPOCHODNE

Są to elementy produkowane fabrycznie z wiórów drzewnych wymieszanych z żywicami. Z zewnątrz panele są pokryte fabrycznie farbą akrylową, która nadaje im kolor. Jednorodna struktura sprawia, że panele są odporne na zmienną temperaturę i wilgoć.

Krawędzie. Każdy element ma wyprofilowane z jednej strony pióro, a z drugiej - wpust.

Wymiary. Szerokość - 10,5 lub 14,5 cm, grubość - 1,8 mm. Długość - 5,5 m, elementy można przycinać.

Mocowanie. Panele drewnopochodne mocuje się do listew drewnianych rozmieszczonych co 1 m. Przycięte krawędzie paneli dobrze jest bezpośrednio na budowie pomalować farbą akrylową, by zabezpieczyć je przed wnikaniem wilgoci.

Konserwacja. Wymaga odnawiania co 10-12 lat. Polega to na naniesieniu farby akrylowej, najczęściej bez usuwania poprzedniej warstwy.

PANELE Z PVC

Mogą być gładkie lub o fakturze drewna, pełne lub perforowane (na potrzeby wentylacji dachu). Razem z nimi sprzedaje się elementy uzupełniające: listwy brzegowe, kątowe i łączące. Panele są barwione w masie, więc nie widać na nich zarysowań.

Uwaga! Wszystkie materiały z PVC są wrażliwe na zmiany temperatury (rozszerzają się i kurczą), dlatego trzeba je montować w sposób umożliwiający swobodne ruchy termiczne - w przeciwnym razie mogłyby się wypaczyć.

Siding, czyli oblicówka winylowa. To obecnie najpopularniejszy materiał do wykonania podbitki. Stosuje się go zwykle wtedy, gdy dom także jest wykończony sidingiem.

Panele są lekkie i trwałe. Wyprofilowane w kształcie jednej, dwóch lub trzech listew, w gotowej podbitce przypominają malowane deski drewniane. Dostępne są w kilku lub kilkunastu kolorach, a więc łatwo je dopasować do elewacji.

Krawędzie. Wyprofilowane w rodzaj zamka.

Wymiary. Szerokość - 10-12 cm, grubość - 1,0- -1,2 mm. Długość - elementy można przycinać, ale powinny być o kilka milimetrów krótsze, niżby wynikało z pomiarów - tak by panele mogły się swobodnie odkształcać pod wpływem zmian temperatury.

Mocowanie. Do ściany elewacyjnej oraz deski okapowej przybija się listwy drewniane, a do nich montuje winylowe listwy wykończeniowe w kształcie litery J albo F, między które wsuwa się panele sidingu. Każdy z nich powinien być mocowany co 30-50 cm (stosownie do zaleceń producenta).

Konserwacja. Łatwa - wystarczy zmywanie wodą z detergentami.

Komorowe. Są znacznie twardsze i sztywniejsze od sidingu, a komorowa budowa zapewnia im lekkość. Przypominają deski lub panele boazeryjne.

Krawędzie. Wyprofilowane na pióro i wpust.

Wymiary. Szerokość - 10 lub 30 cm, grubość - 8-10 mm. Długość - 6 lub 7 m, elementy można przycinać.

Mocowanie. Łączy się je na pióro i wpust, a montuje się - podobnie jak panele sidingu - w odstępach około 30 cm.

Konserwacja. Łatwa - wystarczy zmywanie wodą z detergentami.

Panele pełne. Produkowane w technologii dwuwarstwowej, z gładką lub rowkowaną zewnętrzną warstwą z twardego PVC, które zapewnia dużą odporność na działanie czynników atmosferycznych oraz uszkodzenia mechaniczne. Wnętrze paneli wypełnione jest spienionym PVC, dzięki czemu są lekkie i elastyczne.

Krawędzie. Proste.

Wymiary. Szerokość - 4,5-40,0 cm, grubość - 10,0 mm. Długość - 5 m, można przycinać.

Mocowanie. Panele łączy się profilami w kształcie litery H; mocuje się je co 15, 30 lub 50 cm, zależnie od zaleceń producenta.

Konserwacja. Łatwa - wystarczy zmywanie wodą z detergentami.

BLACHY PŁASKIE

Stalowa. Elementy z gładkiej ocynkowanej blachy stalowej - takiej samej, jakiej się używa na obróbki blacharskie. Na blaszaną podbitkę dachową nadaje się również blacha trapezowa o wysokości fal nie większej niż 20 mm.

Krawędzie. Gładkie.

Wymiary. Szerokość - 50,0-100,0 cm (można dowolnie przycinać), grubość - 0,5-0,7 mm. Długość - do 8,0 m, arkusze można przycinać.

Mocowanie. Przycięcie blachy i montaż paneli najlepiej zlecić dekarzowi. Powinien on mieć odpowiednie narzędzia do cięcia i wyginania arkuszy. Miejsca cięcia blachy należy zabezpieczyć przed korozją: najpierw pomalować farbą podkładową, a następnie nawierzchniową.

Konserwacja. Jeśli blacha jest malowana farbą, powłokę należy odnowić po 10 latach lub wcześniej - gdy farba zmatowieje, zacznie się łuszczyć i odpryskiwać.

Aluminiowa. Blacha aluminiowa z powłoką ochronną (poliestrową, anodową tlenkową lub poliamidową) jest bardzo odporna na działanie czynników atmosferycznych. Produkuje się z niej panele gładkie lub perforowane.

Krawędzie. Gładkie.

Wymiary. Szerokość - 10, 15, 20 lub 30 cm, grubość - 0,6 mm. Długość - do 6 m; arkusze mogą być przycięte według zamówienia.

Mocowanie. Panele montuje się na zatrzask, na szynach montażowych wyprofilowanych z ocynkowanych blach stalowych. Odległość pomiędzy szynami nie powinna wynosić więcej niż 1 m.

Konserwacja. Nie wymagają konserwacji.

Nie może być szczelna

Podbitka musi umożliwiać przepływ powietrza potrzebnego do wentylacji dachu. Zbyt szczelna powodowałaby zawilgocenie jego ocieplenia, a to zagroziłoby zniszczeniem konstrukcji dachowej. Aby wentylacja była skuteczna, niezbędne są otwory w podbitce oraz w kalenicy - o łącznej powierzchni 0,005-0,003 wentylowanej powierzchni dachu. Z powierzchni tej przypadać powinno po połowie, czyli po 0,0025-0,0017, na otwory:

wlotowe - w podbitce,

wylotowe - w pokryciu kalenicy.

W dachu, który wykończono podbitką, otwory wentylacyjne zapewnia się przez pozostawienie między jej elementami szczelin lub też stosuje listwy wentylacyjne albo perforowane panele. Większe otwory lub szczeliny dobrze jest osłonić siatką metalową, aby nie przedostawały się przez nie owady czy ptaki.

Oświetlenie pod okapem

W podbitce można osadzić elementy oświetlenia elewacji. W trakcie montażu elementów nietrudno rozprowadzić pod nią przewody elektryczne, a następnie w elementach podbitki wyciąć otwory na oprawy oświetleniowe. Można montować oprawy zarówno na żarówki zwykłe, jak i halogenowe.

Uwaga! Moc żarówek osadzanych w podbitce nie powinna przekraczać 60 W, inaczej mogłyby ją nadmiernie nagrzewać, co nie jest wskazane (zwłaszcza jeśli wykonano ją z PVC).

Schowek ukryty w podbitce

Można go wykonać, gdy okap jest szeroki - jak tutaj - to znaczy, gdy krokwie są wysunięte 80-100 cm poza obrys domu. Do końcówek krokwi zamocowano z każdej strony poziome odbojnice ("odboje") drewniane, których przeciwległe końce dochodzą do ściany. Do odbojnic przytwierdzono ruszt z łat i dopiero do nich przykręcono deski, pozostawiając pomiędzy nimi szczeliny wentylacyjne o szerokości 2 mm.

W gotowej podsufitce wycięto wraz z rusztem fragment, który utworzył zdejmowaną klapę. W schowku mieszczą się między innymi narty całej rodziny. Do mocowania klapy służą zwykłe haczyki meblowe.

[Podpis pod fot.]

Podbitka z desek w naturalnym kolorze zabezpieczona przed szkodliwymi wpływami bezbarwnym impregnatem

Wykończenie okapu panelami PVC. W panelu pokazanym po prawej widoczne otwory wentylacyjne

Podbitka może być prawdziwą ozdobą dachu. Ta wykonana jest z paneli PVC, których kolor dopasowano do koloru orynnowania