Gorączka

Temperatura ciała zdrowego człowieka waha się między 36,5 a 37,5°C. Dopiero powyżej tej górnej granicy możemy mówić o gorączce.

Mierząc dziecku temperaturę, pamiętajmy, że np. w pupie jest o pół stopnia wyższa niż pod pachą. Na ciepłotę ciała wpływa także pora dnia (najwyższa jest o szóstej po południu, najniższa o czwartej nad ranem).

U dziecka gorączkę mogą wywołać: przegrzanie, wysiłek, stres, ząbkowanie. Jeżeli maluch ma podwyższoną temperaturę, ale poza tym wydaje się zupełnie zdrowy, odczekaj pół godziny i zmierz mu temperaturę jeszcze raz. Może się okazać, że zniknęła bez śladu.

Głównym powodem gorączki bywają jednak infekcje bakteryjne albo wirusowe. Wzrost temperatury świadczy wówczas o walce organizmu z chorobą. Jeżeli gorączka przekracza 38,5°C, trzeba ją obniżać. Jak? Podaj dziecku doustnie lub doodbytniczo paracetamol albo doustnie ibuprofen. Przy stanie podgorączkowym możesz zastosować leki ziołowe (np. syrop Termasil, Pyrosal) ściśle według zalecanej dla wieku dawki. Ubierz dziecko lekko, wietrz jego pokój i dbaj, by temperatura w pomieszczeniu nie przekraczała 20°C. Pilnuj, by piło dużo płynów. Łagodnie przeciwgorączkowo działają herbatki z lipy, czarnego bzu, malin. Jedzenie nie jest konieczne, picie - tak. Możesz przykładać na czoło, kark i łydki malucha zimne okłady albo wykąpać go w wodzie o 1-2 stopnie chłodniejszej od jego temperatury.

Do lekarza:

- Gdy gorączki nie daje się obniżyć mimo podania dziecku prawidłowej ilości leku przeciwgorączkowego;

- gorączka utrzymuje się dłużej niż 3-5 dni;

- pomimo obniżenia gorączki dziecko czuje się źle, odmawia picia, jest apatyczne;

- jednocześnie z gorączką pojawiła się wysypka, której wcześniej nie było.

Ból brzucha

Układ pokarmowy dziecka jest jeszcze niedojrzały, dlatego reaguje bólem brzucha na dolegliwości nawet odległych organów (np. na zapalenie ucha).

Inne powody bólu brzucha to: zatrucie pokarmowe, zaparcia (na ogół pomaga je zwalczyć zmiana diety), alergia (trzeba wykluczyć potencjalne alergeny z diety). Częstą przyczyną bólów brzucha u dzieci jest stres, wtedy bóle pojawiają się regularnie, w podobnych sytuacjach (np. przed wyjściem do przedszkola) i są próbą zwrócenia na siebie uwagi. Dziecko manifestuje też w ten sposób niepokój, np. w związku z konfliktem między rodzicami. Zawsze należy porozmawiać z dzieckiem na temat przyczyny, okazać mu wsparcie.

Do lekarza:

- Jeśli ból jest tak silny, że nic dziecku nie przynosi ulgi;

- brzuch jest wzdęty, malec wymiotuje, nie oddaje gazów ani stolca, z bólu nie pozwala nawet dotknąć brzucha, unika ruchu;

- dziecko nie oddaje stolca ani gazów przez ponad 12 godzin;

- wyczuwasz w pachwinie twardy guz;

- dziecko odmawia jedzenia, płacze, wydaje się bardzo chore;

- do bólu dołączają się inne objawy: wymioty, biegunka, gorączka, ból przy siusianiu, zmiana częstości i barwy oddawanego moczu;

- ból trwa ponad sześć godzin (lub trzy godziny, ale towarzyszą mu wymioty, biegunka);

- bóle brzucha nie są silne, ale utrzymują się już kilka dni lub budzą dziecko w nocy;

- dolegliwości pojawiają się zwykle po jedzeniu, dziecko oddaje inne niż dotychczas stolce, niekiedy żółtawe, cuchnące, traci na wadze, miewa stany podgorączkowe (tego rodzaju objawy mogą świadczyć o pasożytach w jelitach).

Wymioty

U małych dzieci pojawiają się często jako jeden ze zwiastunów infekcji.

Niedojrzały przewód pokarmowy dziecka reaguje wymiotami (lub biegunką) na wirus grypy albo na bakterie, które wywołują zapalenie ucha środkowego, zakażenie dróg moczowych, anginę. Wymioty utrzymują się tylko przez pierwszy, drugi dzień choroby.

Torsje mogą być też objawem zatrucia pokarmowego. Szczególnie zdradliwe bywają: wyroby z surowych jajek, np. ciastka z kremem, majonez, sernik na zimno, a także żywność z ulicznej budki (np. hamburgery); nieświeże ryby.

Kiedy dziecko wymiotuje, bądź przy nim, bo może się zachłysnąć. W przerwach podawaj mu zimne płyny - wodę niegazowaną i Gastrolit, który uzupełnia niedobory soli mineralnych i elektrolitów. Ważne jest, aby porcje picia były bardzo małe (1 łyżeczka w odstępach 3-5 min). Nie podawaj słodkich napojów, soków ani mleka. Po każdym ataku wymiotów dziecko powinno wypłukać jamę ustną, gdyż kwaśne resztki jedzenia uszkadzają delikatne szkliwo.

Maluch, który dochodzi do siebie po obfitych wymiotach, już po kilku godzinach może dostać do jedzenia to, na co ma ochotę, nie musi być na specjalnej diecie. Niech nie pije słodkich gazowanych napojów, tylko słabe herbatki (zwykłe lub z rumianku, krwawnika) albo wodę z sokiem.

Do lekarza:

- Jeśli dziecko wykazuje objawy odwodnienia - stało się apatyczne, nie siusia, wysychają mu śluzówki, ma matowy głos;

- wymioty są intensywne i trwają od kilku godzin pomimo tego, że dziecko jest cały czas odpowiednio pojone;

- podejrzewasz, że zjadło coś trującego lub szkodliwego;

- przestało pić;

- wymioty powtarzają się od dłuższego czasu, a dziecko nie przybiera na wadze;

- obfite wymioty występują u noworodka.

Uwaga! Podobnie należy postępować w przypadku przedłużającej się biegunki.

Ból głowy

Powszechnie uważa się, że na ból głowy monopol mają dorośli. To nieprawda. Mniej więcej co piąte dziecko cierpi na tę dolegliwość.

Maluch, którego boli głowa, jest marudny, kaprysi, często płacze. Jeśli przyczyna bólu jest znana (infekcja wirusowa z gorączką, przegrzanie, leczenie zęba, głód, stresujący dzień), taki ból głowy szybko mija. Sytuacje, w których nie możesz określić przyczyny bólu głowy, wymagają konsultacji pediatry.

Do lekarza:

- Gdy dziecko uderzyło się w głowę i straciło świadomość lub wymiotuje;

- ból jest bardzo silny;

- maluch jest senny lub pobudzony;

- bóle głowy narastają w ciągu dnia, pojawiają się po zabawie wymagającej wytężonej pracy oczu: kolorowaniu, układaniu puzzli, oglądaniu telewizji (to może wskazywać na wadę wzroku);

- bólowi głowy towarzyszy gorączka, która nie ustępuje po lekach;

- dziecko było przeziębione, ma stale zatkany nos lub leci z niego żółta albo zielonkawa wydzielina (to objawy zapalenia zatok);

- ból umiejscowiony jest w potylicy - wtedy przyczyną może być podwyższone ciśnienie tętnicze (dzieci z nadciśnieniem mają częste krwotoki z nosa);

- ból głowy jest nawet niezbyt intensywny, ale utrzymuje się i połączony jest z porannymi wymiotami (to objaw podwyższonego ciśnienia wewnątrzczaszkowego).

TEKST: DR N. MED. MARIA KOTOWSKA, JUSTYNA DĄBROWSKA

Z niemowlęciem nie zwlekaj!

Właściwie każdy niepokojący objaw występujący u dziecka poniżej 12. miesiąca życia jest wskazaniem do wizyty u lekarza. Lepiej niepotrzebnie pokazać maluszka pediatrze, niż przeoczyć coś ważnego.